Dezynfekcja rąk - wszystko co musisz o niej wiedzieć
W naszym serwisie nie mogło zabraknąć tak ważnego tematu, jak mycie i dezynfekcja rąk. Ręce są jedną z głównych dróg przenoszenia chorób, dlatego świadomość tego, jak ważne jest dbanie o ich czystość oraz jakie konsekwencje niesie za sobą brak podstawowej higieny, jest niezwykle ważna w obecnych czasach i powinna być rozpowszechniania i powtarzana w każdym kręgu społecznym.
Sama dezynfekcja rąk oznacza nic innego, jak odkażanie i niszczenie chorobotwórczych mikroorganizmów na skórze dłoni, w celu zapobiegania zakażeniu. Zazwyczaj używane są do tego specjalne środki do dezynfekcji, które zawierają alkohol i najczęściej występują w płynnej, piankowej lub żelowej postaci. To forma, pozwalająca zachować czyste i bezpieczne dłonie, bez konieczności używania bieżącej wody i ręcznika.
Higieniczna dezynfekcja rąk jest podstawową zasadą, szczególnie w gabinetach lekarskich, stomatologicznych, restauracjach oraz u kosmetyczki czy fryzjera. Wtedy dłonie należy traktować specjalnymi preparatami zarówno przed każdym zabiegiem lub pacjentem, ale również gdy nastąpiło na przykład naruszenie skóry, ręce miały kontakt z krwią, surowym mięsem, wydzieliną lub zanieczyszczonym sprzętem.
Mimo iż procedura mycia i dezynfekcji rąk może wydawać się oczywistym i dość prostym procesem, to jednak stanowi ona spory problem wśród społeczeństwa, a brak takiego nawyku może nieść za sobą szereg poważnych chorób.
Eksperci zalecają, aby ręce myć w następujących sytuacjach:
- po kontakcie z chorą osobą
- po odwiedzinach w szpitalu
- po posiłku
- po skorzystaniu z toalety
- po powrocie do domu ze sklepu, pracy
- po jeździe samochodem
- po kontakcie ze zwierzętami
- po wynoszeniu śmieci lub wycieraniu kurzy/odkurzaniu
- po kaszleniu, kichaniu itp.
- po opatrywaniu ranu
- po kontakcie z pieniędzmi
Uregulowania prawne
W Polsce obowiązuje ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234, poz. 1570). Reguluje ona wszelkie procedury związane z profilaktyką chorób zakaźnych, rozpoznawaniem i monitorowaniem sytuacji epidemiologicznych oraz zadaniami organów administracji publicznej.
Art. 16. mówi między innymi iż:
-
„Osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są obowiązane do wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniem oraz chorobami zakaźnymi.”
-
„Procedury, o których mowa w ust. 1, powinny regulować sposób postępowania przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, zasady stosowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń.”
Oznacza to, iż każdy z nas jest zobowiązany dbać o higienę swoją, jak i swojego sprzętu, niezależnie od zawodu, tak by nie dopuścić do powstania i przenoszenia chorób zakaźnych.
Ponadto Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. W sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, określa ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny w zakładach pracy i mówi między innymi iż:
„Pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz znajdujące się w nich urządzenie w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne korzystanie z nich przez pracowników”
Wnioskując, nie tylko każdy obywatel musi dbać na co dzień o odpowiednią kondycję swoich dłoni, ale również pracodawca, zapewniając odpowiednie warunki i urządzenia do dezynfekcji rąk.
Środki dezynfekujące a prawo
W unii europejskiej preparaty do dezynfekcji rąk lub pomieszczeń, podlegają Rozporządzeniu 528/2012 w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych. Oznacza to, że w obrocie mogą znajdować się jedynie te substancje, które składem oparte są na bazie dopuszczonych substancji czynnych i mają odpowiednie pozwolenie. W rzeczywistości jest to skomplikowany i kosztowny proces, gdyż obejmuje obszerne badania, sprawdzające wpływ danego środka na zdrowie i środowisko oraz jest skuteczność.
W Polsce dopuszczenia do obrotu udziela Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Światowa Organizacja Zdrowia
Polska od kilku lat jest jednym z uczestników programu WHO: „Higiena Rąk to Bezpieczna Opieka”. WHO (ang. World Health Organization) to organizacja, która działa w ramach ONZ. Jej głównym celem jest poprawa współpracy między państwami w kategorii ochrony zdrowia oraz zwalczania epidemii chorób zakaźnych. Jej zadaniem jest również zmniejszanie umieralności nowo-narodzonych dzieci oraz zapewnienie opieki medycznej na całym świecie. Poprzez masowe szczepienia organizacja zwalczyła już między innymi epidemie ospy, gruźlicy, malarii czy cholery. Sukcesywnie walczą również z AIDS.
Higiena Rąk to Bezpieczna Opieka
WHO ma świadomość, że co roku setki milionów osób pada ofiarą niedopatrzeń i zaniedbań związanych z zakażeniami podczas odbywanej opieki zdrowotnej. Często skutkuje to rozwojem choroby i długą hospitalizacją. W skrajnych przypadkach doprowadza to do niepełnosprawności, a nawet śmierci. Problem jest na tyle silny i ma tak szeroki zasięg iż Światowa Organizacja Zdrowia podjęła inicjatywę na rzecz bezpieczeństwa pacjenta pod hasłem „Higiena rąk to bezpieczna opieka”.
W projekcie opracowano na podstawie badań eksperymentalnych, klinicznych i epidemiologicznych między innymi:
-
Wskazania do higieny rąk, w których zapisane jest między innymi:
„W przypadku widocznego zabrudzenia lub poplamienia krwią lub innymi płynami ustrojowymi lub po skorzystaniu z toalety, ręce należy umyć mydłem i wodą” ;
„ Przed przygotowaniem i podaniem leków lub żywności należy przeprowadzić odkażanie rąk używając preparatu odkażającego na bazie alkoholu lub umyć ręce zwykłym albo antybakteryjnym mydłem i wodą”;
„Mydło i środki odkażające do rąk na bazie alkoholu nie powinny być stosowane łącznie”
-
Jak należy stosować preparat do dezynfekcji rąk:
Dezynfekcja rąk instrukcja:
1. Należy nabrać pełną dłoń alkoholowego preparatu odkażającego np. żel dezynfekujący do rąk, tak by starczyło na pokrycie obu dłoni.
2. Rozprowadzić preparat po całej powierzchni, a następnie pocierać wewnętrzną stroną lewej dłoni o wewnętrzną stronę prawej dłoni i odwrotnie.
3. Pocierać wewnętrzne części dłoni z przeplecionymi palcami.
4. Pocierać górne części palców i ruchem obrotowym kciuki.
5. Ruchem okrężnym opuszkami palców pocierać wewnętrzne zagłębienia dłoni tak długo, aż preparat wyschnie.
-
Technika i instrukcja mycia i dezynfekcji rąk
Myjąc ręce mydłem i wodą, należy zmoczyć ręce i nałożyć odpowiednią ilość mydła, następnie spłukać wodą i osuszyć dokładnie jednorazowym ręcznikiem. Należy do tego używać czystej, bieżącej wody.
Można użyć zarówno mydła w kostce, jak i płynie, proszku lub płatkach, jednak należy pamiętać, aby mydelniczka miała odpowiedni odpływ wody i pozwalała wyschnąć mydłu.
Ręczniki nie powinny być używane kilkakrotnie przez różne osoby. Kran również należy zakręcać przy pomocy ręcznika.
-
Zalecenia dotyczące chirurgicznego przygotowania rąk
„Przed nałożeniem jałowych rękawic, należy przeprowadzić chirurgiczne odkażanie rąk, używając odpowiedniego mydła antybakteryjnego lub właściwego preparatu odkażającego na bazie alkoholu, najlepiej środka zapewniającego trwałe działanie”
-
Wybór i postępowanie ze środkami higieny, w tym między innymi kontrola dozowników pod względem atestów, oddziaływania i dostępnych miejscach użytkowania
-
Pielęgnacja skóry
-
Wykorzystanie rękawic
-
Odpowiedzialność organów rządowych i instytucji itp.
Błędy popełniane przy dezynfekcji rąk
Mimo iż dezynfekcja dłoni nie należy do skomplikowanych nawyków, to jednak wiele osób nadal popełnia przy niej radykalne błędy, wpływające na jakość odkażania. Należą do nich:
-
noszenie biżuterii, która zwykle jest siedliskiem bakterii
-
pomalowane, sztuczne, zabrudzone i długie paznokcie
-
zakładanie rękawiczek na brudne i nieodkażone ręce
-
rzadka zmiana jednorazowych rękawiczek
-
spożywanie posiłków w rękawiczkach
-
suszenie rąk wilgotnymi, wielokrotnego użytku ręcznikami
-
niewłaściwa dezynfekcja rąk poprzez dozowanie nieodpowiedniej ilości preparatu, zbyt krótki czas nacierania rąk itp.
-
niezabezpieczanie skaleczeń lub ran
Niedokładne mycie rąk lub w ogóle brak takiego nawyku oraz nieodpowiednio przeprowadzony proces dezynfekcji może mieć bardzo poważne konsekwencje. Z raportów przeprowadzonych przez WHO wyniki, że aż 70% zakażeń i zatruć pokarmowych wynika z niemycia rąk, a to tylko najłagodniejsze z dolegliwości.
Choroby będące następstwem braku higieny, bardzo często objawiają się wysoką temperaturą, bólami brzucha, wymiotami i biegunką. Znacznie poważniejszymi chorobami mogą być:
Jak rozmieścić dozowniki do dezynfekcji?
Poziom higieny w ogólnodostępnych toaletach z roku na rok znacząco się poprawia. Standardem są montowane suszarki do rąk lub dozowniki na mydło i ręczniki. Mydło w kostce zastąpiono o wiele bardziej higienicznym i ekonomicznym mydłem w płynie, a coraz częściej spotykane jest również mydło w pianie. Jednak w miejscach, takich jak służba zdrowia czy kosmetyczka, gdzie szczególną uwagę zwraca się na bezpieczeństwo i dłonie wolne od wszelkich bakterii – wymaga się montowania automatycznych lub łokciowych dozowników do dezynfekcji, by zapobiec kontaminacji dozownika.
Warto więc, aby na przykład płyny do dezynfekcji w dozownikach były odpowiednio rozmieszczone po obiekcie, tak by wymówką od prawidłowej higieny nie był popularny brak czasu i by zmniejszyć ryzyko krzyżowego przenoszenia bakterii. Nie ważna jest więc w tym momencie jak największa ilość dozowników, ale ich optymalne rozmieszczenie.
Przykładowe, prawidłowe rozmieszczenie dozowników łokciowych w szpitalu:
-
Wejście do szpitala – warto ułatwić dostęp do dozownika i informacji na temat higieny, już przy samych drzwiach wejściowych, bądź recepcji.
-
Sale pacjentów – w pomieszczeniach tego typu niezbędna jest większa ilość dozowników. Warto zamontować je w znanych, często mijanych miejscach np. koło umywalki lub na wejściu do sali, tak by były w zasięgu wzroku Należy również odpowiednio wcześniej, przed zamontowaniem dozownika, zorientować się, w jakiej strefie sali odbywa się największy ruch i jak przemieszczają się pracownicy względem pacjentów.
-
Pokoje zabiegowe/pielęgniarek – z badań wynika, iż pielęgniarki częściej korzystają z dozowników w ich pracowniczych pomieszczeniach niż w pokojach pacjentów.
-
Korytarze – warto umieszczać dozowniki na ścianach, dzielących dane pomieszczenia, tak by z łatwością korzystać z nich podczas przechodzenia z jednej sali do drugiej.
Środki do dezynfekcji rąk z oferty Higieniczny.pl
Na naszej stronie znajdą Państwo szereg produktów, które prócz podstawowej funkcji dezynfekującej, gwarantującej wysoki poziom higieny i rozprzestrzenianie się bakterii – świetnie chronią i pielęgnują skórę, nawet podczas długotrwałego stosowania. To między innymi żele i płyny do dezynfekcji rąk, które sprawdzą się w każdym obiekcie.
Żele do dezynfekcji rąk Purell
Purell oferuje preparaty do dezynfekcji rąk, które pielęgnują skórę i skutecznie utrzymują zdrową skórę rąk, dzięki zawartości składników odżywczych.
-
Żel do dezynfekcji rąk PURELL® Advanced:
- zabija 99,99% szkodliwych zarazków,
- zawiera 70% alkoholu,
- z dodatkiem nawilżaczy, tak by ręce pozostawały miękkie i odświeżone,
- zgodny z normami Unii Europejskiej
- dostępny w ofercie: żele 700/1200ml do dozowników LTX-7/LTX-12, wkłady żelu do dezynfekcji rąk 1000/1200ml do dozownika NXT/ADX-12, butelki z klapką 30/100ml, butelka z pompką 60ml,
-
Żel do dezynfekcji rąk PURELL® VF481™ z formułą przeciwwirusową:
- łagodny dla skóry, potwierdzony klinicznie,
- szerokie spektrum działania przeciwwirusowego,
- zgodny z europejską normą o chemicznych środkach dezynfekcyjnych i antyseptycznych
- dostępny w ofercie: wkład 1200ml do dozowników TFX/FMX, butelka z klapką 60ml, butelka z pompką 350ml.
Środki do dezynfekcji rąk KATRIN
Marka Katrin oferuje skuteczne i jednocześnie łagodne dla skóry żele do dezynfekcji rąk. Prócz bakteriobójczego działania, pomagają utrzymać naturalny poziom nawilżenia i miękkości dłoni.
-
Katrin Hand Sanitizing Gel 1000 ml 80,8%/85% alcohol:
- łagodny i nawilżający żel do dezynfekcji rąk
- szybko pokrywa powierzchnię skóry
- bardzo wydajny
- spełnia wymagania norm unijnych
-
Katrin Hand Disinfectant 1000 ml 75% alcohol
- kompletna higiena i czystość dłoni
- przyjazny dla skóry
- szybka aplikacja
Preparaty do dezynfekcji rąk TORK
Tork to wiodąca marka w dziedzinie czystości. Codziennie dostarcza najwyższej jakości produkty podnoszące standard życia poprzez najlepsze rozwiązania w ochronie zdrowia i odpowiedniej higieny. Tork to nie tylko ręczniki papierowe, mydła i odświeżacze, ale również szeroka gama środków do dezynfekcji i pielęgnacji. Dedykowane do branży medycznej i spożywczej.
-
Tork Alcohol Gel Sanitizer
- najwyższy poziom ochrony
- zamknięty system dozowania zapobiega zakażeniom krzyżowym
- bezwzględny w walce z drobnoustrojami
- nie zawiera substancji zapachowych
- dba o skórę, nawet przy długotrwałym użytkowaniu
- hermetyczne opakowania, zmniejszające ilość odpadów
- dozowniki łatwe do utrzymania w czystości
- niezwykła szybkość działania (15-180s) i długi efekt, utrzymujący się nawet do 3h.
- w ofercie: żel do dezynfekcji rąk 1000ml, butelka z pompką 500ml, butelka kieszonkowa 80ml, a także dozownik z łokciownikiem, zawieszka do butelki z pompką 500ml, klips do butelki kieszonkowej.
-
Tork Alcohol Liquid Sanitizer
- płyn dezynfekujący do rąk
- posiada takie same właściwości jak Tork Alcohol Gel Sanitizer
- w ofercie: płyn do dezynfekcji rąk 1000ml, butelka z pompką 500ml,
-
Tork Alcohol Foam Sanitizer
- mydło dezynfekujące w postaci piany
- produkt biobójczy, bez użycia wody
- najwyższy poziom higieny w miejscach o wysokim standardzie sanitarnym
- przyjemna i łatwa aplikacja piany
- przyjazny dla skóry dłoni
- w ofercie: piana do dezynfekcji rąk 950ml, butelka z pompką 400ml, kieszonkowa butelka 47ml
Ciekawostki związane z higieną i dezynfekcją rak
-
5 maja – Światowy Dzień Higieny Rąk pod hasłem „Wszystko w Twoich rękach – zapobiegnij sepsie w służbie zdrowia”.
-
15 października – Światowy Dzień Mycia Rąk.
-
Na ludzkich dłoniach może się znajdować nawet 5 mln bakterii na cm2.
- Według prof. Marzeny Bartoszewicz, szefowej Katedry i Zakładu Biologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, choć prawie 100 proc. ankietowanych osób deklaruje mycie dłoni po wyjściu z toalety, w rzeczywistości robi to tylko 67% kobiet i 37% mężczyzn.
- Rocznie, na świecie zakażonych w szpitalu zostaje niemal 4 mln osób. W Polsce szacuje się, że jest to 6-8% hospitalizowanych.
- Większość Polaków myje ręce maksymalnie 5 sekund.